E.S.PKU is de grootste PKU-conferentie in Europa. Elk jaar organiseert Nutricia Metabolics evenementen en lezingen om in contact te komen met PKU’ers van over de hele wereld. Vorig jaar spraken we met Lal, de danseres, en Dalibor, de gymnast, over hun reis naar een fitter en sterker lichaam. Lees hieronder het verhaal van Dalibor of bekijk het volledige interview.

Wie is Dalibor?

Dalibor Dujmic is een 38-jarige PKU’er die in heel Europa heeft gewoond. Hij begon met HIIT (high-intensity interval training) om af te vallen en meer controle over zijn gezondheid te krijgen.

Wat is HIIT?

HIIT is een intensieve trainingsvorm waarbij korte, krachtige oefeningen worden afgewisseld met korte pauzes. Dalibor traint vier keer per week een uur, met rustdagen tussendoor. Tijdens zijn sessies verbrandt hij tussen de 800 en 1000 calorieën.

Het voordeel van HIIT is dat het lichaam zich niet aan de routine kan aanpassen, waardoor de oefeningen effectief blijven. Dit helpt om kracht op te bouwen en conditie te verbeteren zonder dat de progressie stagneert.

Dalibor over zijn motivatie:

"Toen ik ouder werd, begon ik na te denken over mijn toekomst. Ik wil op mijn zeventigste nog zelfstandig kunnen bewegen, zonder afhankelijk te zijn van anderen. Sterke spieren zijn daarbij essentieel."

Waarom Dalibor begon met HIIT

"Naast gezond ouder willen worden, wilde ik bewijzen dat PKU’ers spiermassa kunnen opbouwen. Ik was altijd mager en dacht dat spieropbouw onmogelijk was zonder eiwitten.

Toen ik ouder werd, merkte ik dat gespierde mannen om me heen meer aandacht kregen, terwijl ik dat niet kreeg. In 2016 verhuisde ik naar Nederland, en dat zette me aan het denken. Ik wilde mezelf uitdagen en bewijzen dat het wél kon.

Het was geen makkelijke weg. De ups en downs waren enorm, vooral tijdens de COVID-periode, waarin ik weinig bewoog en aankwam. Maar ik bleef volhouden en vond mijn ritme weer terug."

De kracht van lichaamsbeweging volgens Dalibor

• Verbetert de algehele gezondheid
• Vergroot de kans op een langer en gezonder leven
• Helpt onafhankelijk te blijven naarmate je ouder wordt
• Werkt stressverlagend en verbetert de mentale gezondheid
• Verkleint het risico op obesitas-gerelateerde aandoeningen
• Houdt spieren sterk, wat cruciaal is naarmate je ouder wordt

De gevaren van een zittende levensstijl

"Wist je dat de gemiddelde Amerikaan 21 uur per dag zittend doorbrengt en slechts 3 uur matig actief is? De VS heeft een van de hoogste obesitascijfers ter wereld. Ter vergelijking: in Zweden, waar een actieve levensstijl wordt gepromoot, ligt het percentage obesitas veel lager."

Langdurig zitten kan leiden tot:

• Chronische ziekten
• Orgaanschade
• Problemen met de wervelkolom
• Spierdegeneratie
• Stoornissen in de bloedsomloop

Het advies van Dalibor: blijf in beweging om de negatieve effecten van langdurig zitten te verminderen.

Dalibor’s fysieke transformatie

Zijn vooruitgang, gemeten door zijn kliniek in Barcelona over een periode van twee jaar:

• 5 procent minder lichaamsvet
• 10 procent meer spiermassa
• 2 kilogram extra spiergewicht
• Meer uithoudingsvermogen, snelheid en kracht
• Minder stress en een beter humeur
• Meer zelfvertrouwen in sociale situaties
• Verbeterde sociale contacten en meer energie

Maar was het makkelijk?

"Absoluut niet. In het begin was het enorm zwaar. Het kostte me duizenden verbrande calorieën en honderden uren HIIT-training om hier te komen. Ik heb het gevoel dat spieropbouw bij PKU’ers langzamer gaat, maar het is mogelijk.

Na verloop van tijd merkte ik dat ik sterker werd. Ik kon langer en sneller rennen en zwaardere gewichten tillen. De zichtbare resultaten motiveerden me om door te gaan."

Dalibor ontdekte ook een onverwacht voordeel:

"In de sportschool ontmoette ik veel gelijkgestemde mensen die met dezelfde uitdagingen worstelen. We ondersteunen elkaar, wat het proces makkelijker en leuker maakt."

Motivatie versus discipline

"Wat ik geleerd heb, is dat er een enorm verschil is tussen motivatie en discipline.

Motivatie is tijdelijk en afhankelijk van externe of interne factoren. In het begin is het nodig, maar op de lange termijn werkt het niet.

Wanneer motivatie verdwijnt, komen de excuses: ‘Ik heb het te druk’, ‘Ik ben moe’, of ‘Ik heb geen zin’. Op dat moment is discipline cruciaal. Discipline betekent dat je je training doet, ongeacht hoe je je voelt.

Voor succes op de lange termijn heb je een combinatie van motivatie en discipline nodig. Ik had vaak geen zin om naar de sportschool te gaan, maar dwong mezelf toch. Het waren misschien niet mijn beste trainingen, maar ik voelde me achteraf altijd beter."

Dieet en spieropbouw bij PKU

Dalibor vermijdt:

• Frisdranken, inclusief light- en zero-opties vanwege aspartaam
• Verwerkte snacks zoals chips en koekjes
• Suikers en snoep
• Fastfood

Wat hij wel eet:

• Gezonde vetten zoals olijf-, kokos- en notenoliën
• Groenten, met een voorkeur voor groene bladgroenten
• Bananen als energiebron
• Eiwitarme voedingsmiddelen zoals Loprofin

"Balans is belangrijk. Te streng zijn kan leiden tot eetbuien. Daarom sta ik mezelf eens per week een kleine traktatie toe. Iedereen moet ontdekken wat voor hem of haar werkt."

Zijn voedingsstrategie:

• Vijf maaltijden per dag, waarvan drie hoofdmaaltijden en twee tussendoortjes
• Eiwitvervangers gespreid over de dag, inclusief een portie direct na de training
• Een kant-en-klare eiwitvervanger voor in de sportschool voor gemak

Dalibor’s tip: "Gebruik calorie- en eiwittracking-apps om je voeding bij te houden. De technologie is er, dus maak er gebruik van."

Laatste woorden van Dalibor

"Ik ben het levende bewijs dat je spieren kunt opbouwen en gewicht kunt verliezen met PKU. Als ik het kan, dan kun jij het ook."